Door Redaktie
Artificiële Intelligentie (AI) kan een zeer belangrijke bijdrage leveren aan de Nederlandse “energiewende” (energietransitie) en heeft dit in bepaalde opzichten al gedaan.
De energietransitie vereist een fundamenteel ander, flexibeler, gedistribueerd en slimmer energiesysteem, waarbij AI cruciaal is om de complexiteit en variabiliteit van duurzame energiebronnen te beheren.
Bijdrage van AI aan de Energiewende
AI is essentieel voor de transitie naar een CO2-vrij energiesysteem, voornamelijk door het verbeteren van de efficiëntie, betrouwbaarheid en aansturing van het complexe energienetwerk.
- Optimalisatie van Vraag en Aanbod (Balancering van het Net)
- Voorspelling: AI-algoritmes kunnen met behulp van big data, waaronder historische verbruiksgegevens en weersvoorspellingen, de opwekking van variabele bronnen (zon en wind) en de energievraag zeer nauwkeurig voorspellen. Dit is cruciaal om het net in balans te houden.
- Slimme Aansturing (Demand Response): AI kan apparaten (zoals warmtepompen, elektrische auto’s en batterijopslag) slim aansturen om stroom te verbruiken of op te slaan op momenten dat de prijs laag is of er veel duurzame energie beschikbaar is. Dit creëert flexibiliteit en vermindert de noodzaak tot dure en langzame fysieke netuitbreiding.
2. Efficiënter Netbeheer en Infrastructuur
- Voorspellend Onderhoud: Door data-analyse kan AI voorspellen wanneer onderhoud aan kabels, transformatoren of windturbines nodig is. Dit voorkomt storingen, verlengt de levensduur van apparatuur en maximaliseert de operationele efficiëntie.
- Congestiemanagement: Met de toename van lokaal opgewekte energie (bijv. zonnepanelen) kan AI netbeheerders helpen om knelpunten (congestie) in het net te identificeren en proactief te beheren, soms door slimme sturing van de stroom.
- Investeringsbeslissingen: AI kan analyses en simulaties uitvoeren om netbeheerders te ondersteunen bij strategische besluitvorming over waar en wanneer te investeren in de verzwaring of digitalisering van het net.
3. Efficiëntie in Gebruik en Opwekking
- Gebouwbeheer: Slimme thermostaten en AI-gestuurde systemen kunnen het energieverbruik in huizen en kantoren optimaliseren op basis van bezetting, weersomstandigheden en energietarieven.
- Maximalisatie Duurzame Opwek: AI kan de werking van zonneparken en windturbines continu optimaliseren, bijvoorbeeld door de hoek van zonnepanelen of windmolenbladen aan te passen voor een maximale opbrengst.
- Huidige Betekenis van AI voor de Transformatie
AI is niet langer een toekomstvisie maar wordt al actief ingezet en is onmisbaar gebleken: - Netbeheerders: Organisaties als Enexis en TenneT gebruiken al data science en AI om nauwkeurigere voorspellingen te doen van energiebehoefte en -verliezen, en om de mogelijkheden voor voorspellend onderhoud te onderzoeken.
- Slimme Apparaten: Toepassingen zoals de slimme thermostaat en systemen voor het optimaal opladen van elektrische voertuigen op momenten van lage prijs of hoge duurzame opwek (bijv. door middel van digitale platforms) zijn al op kleine schaal in gebruik.
- Onderzoek en Ontwikkeling: Er zijn actieve samenwerkingsverbanden, zoals de Nederlandse AI Coalitie (NL AIC) en onderzoeksprogramma’s aan Technische Universiteiten, die zich specifiek richten op het versnellen van de energietransitie door middel van AI.
- Kanttekening: Hoewel AI een enorme potentie heeft, is er ook de uitdaging van het energieverbruik van AI zelf (bijvoorbeeld in datacenters). Duurzame software-ontwikkeling en het draaien van AI op hernieuwbare energie is daarom een belangrijk aandachtspunt.
admin