Feiten achter de Deloitte-Kwestie – Kennisregie boven Technologie

De recente AI-blunders van Deloitte onderstrepen een cruciale vraag: Hoe kunnen accountants innoveren met AI zonder hun professionele integriteit te compromitteren? Een analyse van de feiten toont aan dat het probleem niet bij AI ligt, maar bij gebrekkige menselijke regie.

🚨 De Concrete Feiten: Twee Landen, Dezelfde Fouten

Australië: $440.000 Rapport vol AI-Hallucinaties

In oktober 2025 moest Deloitte een gedeeltelijke terugbetaling doen aan de Australische regering voor een rapport van $440.000. Het rapport, dat in opdracht van het Department of Employment and Workplace Relations werd geschreven, bevatte:

• Verzonnen academische bronnen – studies die nooit hebben bestaan
• Gefabriceerd citaat van een federale rechtbank
• Onjuiste verwijzingen naar niet-bestaande research

“Het rapport bevatte hallucinaties waar AI-modellen lacunes opvullen, data verkeerd interpreteren, of proberen antwoorden te raden” – Dr. Christopher Rudge, University of Sydney

Bron: The Guardian Australia

Canada: Nog Een Miljoenenfout

Slechts een maand later kwam een tweede incident aan het licht. Deloitte leverde aan de Canadese provincie Newfoundland en Labrador een gezondheidsrapport ter waarde van CA$1,6 miljoen met vergelijkbare AI-gegenereerde fouten:

• Valse citaten uit niet-bestaande academische papers
• Echte onderzoekers geciteerd voor werk dat ze nooit hadden gedaan
• Fictieve samenwerkingen tussen wetenschappers die nooit samen hadden gewerkt

Bron: Fortune Magazine

⚖️ Het Echte Probleem: Kennisregie, Niet AI

Professional Skepticism Onder Druk

De accountancy draait om professional skepticism – de professionele scepsis die ervoor zorgt dat accountants kritisch blijven naar informatie. Onderzoek toont aan dat:

“Over-reliance on AI risks weakening the professional skepticism and judgment that auditing and accounting rely on”

Bron: Leone, McDonnell & Roberts – Ethics of AI in Accounting

De Vijf Ethische Pijlers

Accountants wereldwijd volgen vijf fundamentele ethische principes die boven technologie staan:

1. Integriteit – eerlijkheid en oprechtheid
2. Objectiviteit – onpartijdigheid en onafhankelijkheid
3. Professionele competentie – vakbekwaamheid en zorgvuldigheid
4. Vertrouwelijkheid – respecteren van gevoelige informatie
5. Professioneel gedrag – handelen volgens beroepsstandaarden

Bron: International Federation of Accountants (IFAC)

🇳🇱 Nederlandse Respons: Proactieve Richtlijnen

De Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants (NBA) heeft in juni 2025 proactief gehandeld door een handleiding uit te brengen voor verantwoord AI-gebruik. Deze handleiding:

• Omarmt AI als kansrijke technologie
• Stelt duidelijke grenzen aan het gebruik
• Waarborgt professionele en ethische normen
• Ondersteunt accountants bij doordachte toepassing

Bron: NBA Nederland

💡 Generatieconflict of Fundamenteel Probleem?

De Kansen van AI

AI biedt reële voordelen voor de accountancy:

• Automatisering van repetitief werk
• Snellere analyses van grote datasets
• Meer tijd voor complexe oordeelsvorming
• Betere risicodetectie door patroonherkenning

De Valkuil: Blinde Vertrouwen

Recent onderzoek waarschuwt echter dat accountants mogelijk:

“rely more on AI outputs, risking a decline professional skepticism”

Bron: UTC Scholar Research

🎯 Praktische Lessen uit de Deloitte-Kwestie

Wat Ging Er Mis?

1. Onvoldoende verificatie van AI-output
2. Gebrek aan transparantie over AI-gebruik
3. Zwakke kwaliteitscontrole procedures
4. Overmatig vertrouwen in technologie

Wat Kunnen We Leren?

🔑 Kernprincipe: De Accountant Blijft Bestuurder

AI is de motor, maar de professional houdt het stuur vast. Elke AI-gegenereerde output moet worden geverifieerd, gecontroleerd en gevalideerd door menselijke expertise en professionele scepsis.

🚀 De Toekomst: Balans tussen Innovatie en Integriteit

Succesfactoren voor AI-Adoptie

• Transparantie – open communicatie over AI-gebruik
• Verificatie – altijd controleren van AI-output
• Opleiding – accountants trainen in AI-competenties
• Ethische richtlijnen – duidelijke kaders voor gebruik
• Menselijke regie – professioneel oordeel blijft leidend

Een Kwestie van Wijsheid, Niet Leeftijd

Het gaat inderdaad om een cultuurverandering waarbij verschillende generaties moeten leren samenwerken:

• Ervaren professionals brengen kritisch denkvermogen en ethische kompas in
• Digitaal-native generatie draagt technische vaardigheden en innovatiedrang bij
• Samen creëren zij een toekomstbestendige accountancy

📋 Conclusie: Kennis als Wachter van Kwaliteit

De Deloitte-kwesties tonen aan dat het probleem niet bij AI zelf ligt, maar bij gebrekkige menselijke regie. AI kan de accountancy inderdaad transformeren en verbeteren, maar alleen wanneer professionals:

1. Hun professionele scepsis behouden
2. Ethische standaarden handhaven
3. AI gebruiken als hulpmiddel, niet vervanging
4. Transparant zijn over technologie-gebruik
5. Investeren in continue educatie

💭 Slotgedachte

Innovation without integrity is just expensive incompetence. De accountancy heeft de kans om AI-pionier te worden – maar alleen met de professionele wijsheid om technologie te leiden, niet te volgen.

📚 Bronnen en Verder Lezen

• The Guardian: Deloitte AI Report Australia
• Fortune: Deloitte Canada AI Errors
• NBA: Handleiding AI-gebruik
• IESBA: Technology Ethics Guidelines

Publicatiedatum: December 2025 | Tags: #AI #Accountancy #Ethics #Deloitte #Professional Standards