“Deus ex machina” is een term uit de literatuur en theater die verwijst naar een onverwachte, plotselinge oplossing voor een probleem, vaak door externe interventie. In de context van AI zou je kunnen zeggen dat een “deus ex machina” moment zou zijn wanneer een AI onverwacht een briljante of onvoorspelbare oplossing vindt voor een complex probleem, zonder dat dit logisch voortvloeit uit de geprogrammeerde logica.
Of dit een toekomstig onderdeel van AI wordt, hangt af van hoe je het interpreteert:
- Onverwachte creativiteit: AI-systemen zoals generatieve modellen (bijv. GPT-4, DALL-E) kunnen soms verrassende en originele output produceren die lijkt op een “deus ex machina”-achtige oplossing. Dit komt door hun vermogen om patronen te combineren op manieren die mensen niet direct voorzien.
- Zelflerende systemen: Met reinforcement learning en geavanceerde optimalisatie kan AI soms onconventionele strategieën ontdekken die menselijke ontwerpers niet hadden bedacht (bijv. AlphaGo’s beroemde “Move 37”).
- Echte ‘magische’ interventie? Een echte “deus ex machina” impliceert echter een onverklaarbare of bovennatuurlijke gebeurtenis, en dat valt buiten het domein van wetenschappelijke AI. AI blijft gebonden aan data, algoritmes en rekenkracht.
Kortom: AI kan verrassende oplossingen genereren die voelen als een “deus ex machina”, maar het blijft een kwestie van berekening, geen mystieke interventie. Toekomstige AI zal waarschijnlijk nog vaker zulke onverwachte inzichten opleveren.
Mooi om deze vraag of er een relatie is tussen AI en “Deus ex Machina” een jaar later te stellen en te kijken wat voor antwoord het oplevert.