Door Redaktie
🇫🇷🇩🇪🇮🇹🇳🇱 Europa Lanceert Consortium voor Digitale Gemeenschapsgoederen
Frankrijk, Duitsland, Italië en Nederland bundelen hun krachten voor digitale onafhankelijkheid van Europa
30 oktober 2025 – De Europese Commissie heeft vandaag officieel goedkeuring gegeven voor de oprichting van het European Digital Infrastructure Consortium (EDIC) Digitale Gemeenschapsgoederen. Dit unieke samenwerkingsverband tussen vier Europese landen markeert een belangrijke stap in de strijd voor meer digitale soevereiniteit binnen Europa.
Waarom dit consortium nodig is
Europa is momenteel sterk afhankelijk van digitale technologie uit niet-Europese landen. Staatssecretaris Eddie van Marum van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties onderstreept de urgentie: “80% van onze digitale technologie en infrastructuur komt nog uit niet-Europese landen. Dat kan en moet anders.” Rijksoverheid
Deze grote afhankelijkheid creëert kwetsbaarheden voor de Europese economie en democratie, aldus de Europese Commissie. Daarom is het een strategische prioriteit geworden om open, interoperabele en soevereine alternatieven te versterken.
Wat zijn digitale gemeenschapsgoederen?
Het consortium richt zich op de ontwikkeling van digitale gemeenschapsgoederen (digital commons) – dit zijn open en transparante alternatieven voor digitale diensten die gezamenlijk worden ontwikkeld en beheerd. Het gaat om essentiële technologieën zoals:
- 🤖 Kunstmatige intelligentie (AI)
- ☁️ Cloud computing
- 🔒 Cybersecurity
- 💬 Sociale netwerken
- 📊 Europese gemeenschappelijke data-infrastructuur
- 🏛️ Verbonden overheidsadministraties
Door kennis, middelen en contacten te delen, moet de ontwikkeling van Europese technologie worden versneld en wordt voorkomen dat Europa volledig afhankelijk blijft van buitenlandse technologiegiganten.
De belangrijkste taken van het EDIC
Het consortium heeft vier hoofddoelstellingen:
1. Coördinatie en ondersteuning
De EDIC Digitale Gemeenschapsgoederen zal bestaande Europese initiatieven coördineren en ondersteunen via:
- Technische en juridische bijstand
- Hulp bij fondsenwerving
- Een centrale plek (fysiek én online) waar projecten terecht kunnen voor hulp
2. Versterken van het ecosysteem
Het stimuleren van samenwerking tussen publieke, private, academische en technische partijen om een sterk Europees digitaal ecosysteem te bouwen.
3. Duurzame financiering
Het ontwikkelen van een duurzaam financieringsmodel voor de productie, het onderhoud en het gebruik van digitale gemeenschapsgoederen. De Europese Unie financiert bijna €2,5 miljoen van het EDIC-budget, terwijl de betrokken lidstaten samen ruim €2,8 miljoen bijdragen. Digitale Overheid
4. Stimuleren van gebruik
Het actief aanmoedigen van overheden, bedrijven en burgers om deze gemeenschapsgoederen te gebruiken.
Europese samenwerking
Art de Blaauw, directeur CIO Rijk en voorzitter van de EDIC, licht toe: “Met de EDIC Digitale Gemeenschapsgoederen bundelen we onze krachten en schalen we gezamenlijke Europese oplossingen op. Zo zorgen we dat overheden in heel Europa de middelen krijgen om echt digitaal zelfstandig te worden.” Rijksoverheid
Wie doet mee?
Oprichters:
- 🇫🇷 Frankrijk (statutaire zetel in Parijs)
- 🇩🇪 Duitsland
- 🇮🇹 Italië
- 🇳🇱 Nederland
Observer status:
- 🇱🇺 Luxemburg
- 🇸🇮 Slovenië
- 🇵🇱 Polen
Meerdere andere EU-lidstaten hebben aangegeven te willen aansluiten. Andere lidstaten kunnen zich op elk moment aansluiten onder eerlijke en redelijke voorwaarden. Europese Commissie
Hoe gaat het werken?
Het consortium zal opereren volgens een duidelijke structuur:
- Een Algemene Vergadering van Leden stelt een implementatiestrategie vast
- Een directeur houdt toezicht op het dagelijks beheer en de coördinatie met belanghebbenden
- Een Adviesraad kan strategische richtingen aannemen
- Werkgroepen ondersteunen specifieke projecten
Belangrijke principes zijn:
- ✅ Toegang tot infrastructuur en activiteiten is open, transparant en niet-discriminerend
- ✅ Gezamenlijk ontwikkelde software wordt standaard uitgebracht onder Free en Open-Source licenties
- ✅ GDPR-conforme gegevenspraktijken zijn verplicht
Planning en mijlpalen
De officiële lancering van het consortium vindt plaats op donderdag 11 december 2025 in Den Haag. Rijksoverheid
Tegen 2027 moet de EDIC het volgende hebben gerealiseerd:
- Een One-Stop-Shop en Expertise Hub
- Een Digital Commons Forum en Award
- Een jaarlijks State of the Digital Commons rapport
Een nieuw hoofdstuk voor Europa
De Europese Commissie benadrukt dat DC-EDIC een nieuw hoofdstuk opent voor de digitale toekomst van Europa. Het consortium zal overheden, bedrijven en burgers helpen te profiteren van betrouwbare, interoperabele en herbruikbare digitale bouwstenen die in en voor Europa zijn ontwikkeld.
Deze samenwerking sluit direct aan op de recent gepubliceerde Nederlandse Digitaliseringsstrategie (NDS) en past binnen het bredere beleid voor Europese Digitale Infrastructuur Consortia (EDICs) van de Europese Commissie.
Bronnen
- Rijksoverheid – Frankrijk, Duitsland, Italië en Nederland starten consortium voor digitale gemeenschapsgoederen (30 oktober 2025)
- Europese Commissie – Commission to launch Digital Commons EDIC (29 oktober 2025)
- Digitale Overheid – Aanvraag voor EDIC Digital Commons ingediend (11 juli 2025)
- Europese Commissie – European Digital Infrastructure Consortium beleid