KVGO en AI: Kansen Benutten in de Grafische Sector

KVGO en AI: Kansen Benutten in de Grafische Sector

Het Koninklijk Verbond van Grafische Ondernemingen (KVGO) ziet Kunstmatige Intelligentie (AI), en met name Generatieve AI, als een grote kans en onvermijdelijke transformatie voor de grafische en media-industrie. Als brancheorganisatie met meer dan 200 leden neemt het KVGO een proactieve rol in het begeleiden van de sector door deze technologische revolutie.

💡 De Visie van het KVGO op AI

Kans in plaats van Bedreiging

Het KVGO moedigt leden actief aan om de AI-transitie te omarmen en AI niet als een bedreiging, maar als een krachtig hulpmiddel te zien. Deze positieve benadering blijkt uit de talrijke bijeenkomsten en workshops die de organisatie organiseert. Zoals directeur Brecht Grieten tijdens de Algemene Vergadering in mei 2024 benadrukte, staat het KVGO voor een “springlevende” organisatie die leden begeleidt bij het benutten van nieuwe technologieën.

De sector wordt aangemoedigd om AI te zien als een verlengstuk van menselijke creativiteit en vakmanschap, niet als vervanging daarvan. Deze visie sluit aan bij recente ontwikkelingen in de Nederlandse arbeidsmarkt, waar 22,7 procent van de bedrijven met 10 of meer werknemers in 2024 AI-technologieën gebruikte – een stijging van bijna 5 procentpunt ten opzichte van 2023.

Praktische Toepassing en Efficiëntie

AI wordt in de grafimediabranche op verschillende manieren ingezet:

In de productie:

• Slimmere orderverwerking: AI-systemen analyseren inkomende orders automatisch, controleren bestanden en bereiden ze voor op productie
• Prepress-optimalisatie: Automatische bestandscontrole, kleurcorrectie en opmaakimposing versnellen het voorbereidingsproces aanzienlijk
• Kwaliteitscontrole: AI detecteert kleurafwijkingen en druktechnische fouten sneller en consistenter dan het menselijk oog
• Predictive maintenance: Voorspellend onderhoud op basis van sensordata voorkomt onverwachte stilstanden

In bedrijfsvoering:

• Planning en productie: Machine learning optimaliseert productieplanning door efficiëntere batching en scheduling voor te stellen
• Klantenservice: AI-chatbots ondersteunen bij standaardvragen en offertes, als aanvulling op persoonlijk contact
• Creatieve processen: Generatieve AI versnelt het maken van content, ontwerpvarianten en grootschalige personalisatie

Deze toepassingen blijken uit de praktijkervaringen die worden gedeeld tijdens KVGO-evenementen en de groepscoaching AI-trajecten van zusterorganisatie VIGC in België.

Focus op de Arbeidsmarkt en Opleiding

Een cruciaal onderdeel van de KVGO-aanpak is de aandacht voor de menselijke factor. AI leidt tot een verschuiving van taken en functies, niet per se tot vervanging van werknemers. Het KVGO werkt nauw samen met GOC (Grafisch Opleidingscentrum) om de impact van AI op de arbeidsmarkt in de grafimedia te onderzoeken.

Kernpunten van deze aanpak:

• Nieuwe vaardigheden: Onderzoek van TNO toont aan dat generatieve AI het werk verandert in zakelijke dienstverlening en creatieve industrie. Repetitief werk zoals het screenen van standaarddocumenten kan verdwijnen, terwijl meer creatieve en strategische taken belangrijker worden.
• Om- en bijscholing: Het GOC ontwikkelt opleidingsprogramma’s specifiek gericht op AI-vaardigheden in de grafimediabranche. Zoals Pien Haks, winnaar van de Intergraf Young Talent Award 2024 en medewerker bij GOC, tijdens de KVGO Algemene Vergadering benadrukte: de sector heeft behoefte aan jonge professionals die zowel de traditionele grafische vakkennis als de nieuwe AI-tools beheersen.
• AI als hulpmiddel: De consensus is dat AI wordt ingezet als ondersteuning, niet als volledige vervanging van de werknemer. Onderzoek van de Sociaal-Economische Raad (SER) bevestigt dat Nederland nog stappen moet zetten op het vlak van AI-kennis en vaardigheden bij werknemers.

Kennisdeling en Inspiratie

Het KVGO organiseert regelmatig bijeenkomsten, Algemene Vergaderingen en KVGO Cafés rondom het thema AI. Deze evenementen bieden leden:

Concrete voorbeelden van AI-bijeenkomsten:

1. KVGO Algemene Vergadering mei 2024 (H20 Esports Campus, Purmerend)

• Keynote door Maarten Reijgersberg van RAUWcc over de virtuele influencer Esther Olofsson
• Vier break-out sessies met experts als Chris Kleingeld (AI Training Nederland), Carl Van Rooy (VIGC), Djurre Das (Rathenau Instituut) en Erna Leenaars (GOC)
• Interactieve workshops over praktische AI-toepassingen

1. P&O-bijeenkomst september 2024 (Kanaal 30, Utrecht)

• Focus op AI en werving & selectie
• Sessies over het schrijven van pakkende vacatureteksten met neurologische inzichten
• Praktische demonstraties van AI-tools voor HR-professionals

1. KVGO Café maart 2025

• Verdieping in AI-toepassingen voor grafimediabedrijven
• Netwerkgelegenheid met vakgenoten

📝 Belangrijkste Overwegingen en Uitdagingen

De organisatie is zich ook bewust van de uitdagingen die AI met zich meebrengt:

Ethiek en Neveneffecten

Het Rathenau Instituut benadrukt het belang van het nadenken over mogelijke onbedoelde neveneffecten van AI. Tijdens KVGO-workshops wordt aandacht besteed aan:

• Werkplezier: Hoe AI invloed heeft op de tevredenheid en autonomie van werknemers
• Privacy: Bescherming van klant- en werknemersgegevens bij gebruik van AI-systemen
• Ethische vraagstukken: Transparantie in AI-beslissingen en verantwoord gebruik van data
• Werkintensiteit: Het risico dat werk intensiever wordt door hogere verwachtingen van productiviteit

Strategische Inbedding

Een terugkerend thema in KVGO-bijeenkomsten is dat veel bedrijven steken blijven bij losse experimenten. Zoals Xander van Beekum van het KVGO tijdens de Algemene Vergadering uitlegde, is het belangrijk onderscheid te maken tussen AI (Artificial Intelligence) en IA (Intelligent Automation) – veel grafimediabedrijven maken al ongemerkt gebruik van geautomatiseerde intelligente systemen in hun workflow.

Het KVGO ziet het als haar taak om leden te begeleiden bij het strategisch inbedden van AI in de bedrijfsvoering door:

• Langetermijnvisie: AI niet als losstaand project maar als onderdeel van bedrijfsstrategie
• Stapsgewijze implementatie: Van experiment naar structurele integratie in kernprocessen
• Kennisdeling: Leren van elkaars ervaringen en best practices binnen de branche
• Samenwerking: Partnerships met kennisinstellingen zoals GOC en internationale organisaties zoals VIGC

🚀 De Toekomst: Van Hype naar Implementatie

De grafimediasector bevindt zich in een transitiefase. Waar 2023 stond in het teken van experimenteren met AI, verschuift de focus in 2025 naar optimalisatie en het maximaliseren van de waarde. VIGC, de Belgische zusterorganisatie, formuleert het treffend: “De tijd van toekijken is voorbij.”

Trends voor de komende jaren:

• Van experiment naar evolutie: Structurele integratie van AI in dagelijkse bedrijfsprocessen
• Samenwerking versterken: Nieuwe onderzoeksprojecten waarbij grafische bedrijven, technologiespelers en kennisinstellingen samenwerken
• Europese soevereiniteit: Ontwikkeling van eigen AI-technologieën, zoals de eerste AI-fabriek van Nederland met betrokkenheid van TNO
• Groeiend gebruik: De verwachting is dat het percentage bedrijven dat AI gebruikt blijft stijgen – in 2024 was Nederland al boven het Europese gemiddelde

📚 Praktische Handvatten voor KVGO-leden

Het KVGO biedt concrete ondersteuning:

Opleidingen en Workshops:

• Basiscursussen AI-geletterheid voor verschillende functieniveaus
• Specialistische trainingen voor specifieke toepassingen (prepress, design, productie)
• Toegang tot GOC-opleidingsprogramma’s specifiek voor grafimedia

Netwerk en Kennisdeling:

• Regelmatige themabijeenkomsten met sprekers uit binnen- en buitenland
• Online platform Indruk.nu met actualiteiten en praktijkverhalen
• Internationale connecties via Intergraf en samenwerking met VIGC

Strategische Begeleiding:

• Advies over AI-implementatie in bedrijfsprocessen
• Ondersteuning bij werving van AI-talenten
• Toegang tot onderzoek en rapportages over AI-trends in de sector

Conclusie

De houding van het KVGO is proactief, informatief en gericht op het benutten van de kansen die AI de grafimediabranche kan bieden. De organisatie erkent dat de transformatie complex is en uitdagingen met zich meebrengt, maar benadrukt dat bedrijven die nu stappen zetten, bouwen aan de grafische onderneming van morgen.

Met aandacht voor de menselijke factor, de noodzakelijke vaardigheden en ethische overwegingen, begeleidt het KVGO haar leden door deze technologische revolutie. Niet door AI op te leggen, maar door kennis te delen, inspiratie te bieden en een veilige omgeving te creëren waar leden kunnen experimenteren en leren.

Wilt u meer weten?

• Bezoek kvgo.nl voor actuele informatie over bijeenkomsten
• Meld u aan voor de KVGO nieuwsbrief via de website
• Volg het KVGO op LinkedIn voor updates over AI-ontwikkelingen in de grafimediasector

Bronnen

1. KVGO. (2024). Inspirerende P&O bijeenkomst “AI en werving & selectie”. Geraadpleegd via https://kvgo.nl/inspirerende-po-bijeenkomst-ai-en-werving-selectie/
2. Luit, P. (2024). Innovatieve KVGO bijeenkomst: Is het AI of IA? Printmedianieuws. Geraadpleegd via https://www.printmedianieuws.nl/2024/05/kvgo-bijeenkomst-is-het-ai-of-ia/
3. KVGO. (2024). Algemene Vergadering: AI + GRAFIMEDIA. Geraadpleegd via https://kvgo.nl/agenda/kvgo-algemene-vergadering-2/
4. VIGC. (2025). Artificiële Intelligentie in de grafische sector: hype voorbij, tijd voor actie. Geraadpleegd via https://www.vigc.be/artificiele-intelligentie-in-de-grafische-sector-hype-voorbij-tijd-voor-actie/
5. CBS. (2025). Gebruik kunstmatige intelligentie (AI) door bedrijven neemt toe. Geraadpleegd via https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2025/09/gebruik-kunstmatige-intelligentie–ai—door-bedrijven-neemt-toe
6. TNO. (2025). Aan het werk met generatieve AI. Geraadpleegd via https://publications.tno.nl/publication/34644500/EeblmXMt/TNO-2025-R11119.pdf
7. Sociaal-Economische Raad. (2025). AI en werk. Geraadpleegd via https://www.ser.nl/-/media/ser/downloads/adviezen/2025/ai-en-werk.pdf
8. Rathenau Instituut. (n.d.). Kunstmatige intelligentie. Geraadpleegd via https://www.rathenau.nl/nl/kunstmatige-intelligentie
9. TNO. (2025). GenAI verandert werk. Maar wat doet het met de mens? Geraadpleegd via https://www.tno.nl/nl/newsroom/insights/2025/07/gen-ai-verandert-werk/
10. Indruk.nu. (2025). KVGO Café over AI & werving & selectie. Geraadpleegd via https://indruk.nu/kvgo-cafe-over-ai-werving-selectie/