Meta Veroordeeld tot Recordschadevergoeding van €479 Miljoen Door Spaanse Rechtbank

Op 20 november 2024 heeft een Spaanse rechtbank een baanbrekend vonnis uitgesproken waarin Meta Platforms (het moederbedrijf van Facebook en Instagram) wordt veroordeeld tot het betalen van een schadevergoeding van €479 miljoen aan Spaanse mediabedrijven. Deze historische uitspraak markeert een belangrijke overwinning voor traditionele media in hun strijd tegen Big Tech-bedrijven.

De Achtergrond van de Zaak

Wie Spande de Rechtszaak Aan?

De rechtszaak werd aangespannen door de Asociación de Medios de Información (AMI), een invloedrijke brancheorganisatie die 87 Spaanse digitale mediabedrijven vertegenwoordigt, waaronder belangrijke kranten, persbureaus en nieuwswebsites. Reuters

De AMI diende in 2023 de oorspronkelijke klacht in, waarin werd gesteld dat Meta’s gedrag op de online advertentiemarkt tussen mei 2018 en juli 2023 zowel de Europese privacywetgeving als de Spaanse mededingingswetgeving schond. Euractiv

De Kern van de Aanklacht: Systematische GDPR-Schendingen

Het Probleem met Meta’s Gegevensverwerking

Het hart van de zaak draait om een cruciale verandering die Meta doorvoerde toen de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG/GDPR) van kracht werd op 25 mei 2018. Meta veranderde de juridische basis voor het verwerken van gebruikersgegevens:

• Voor GDPR (tot mei 2018): Meta vroeg expliciet toestemming van gebruikers voor het gebruik van hun gegevens voor gerichte advertenties
• Na GDPR (mei 2018 – augustus 2023): Meta stapte over op “contractuele noodzaak” als juridische basis, waarbij werd beweerd dat gegevensverwerking noodzakelijk was voor het uitvoeren van het servicecontract

Deze verandering bleek problematisch te zijn. De Ierse privacytoezichthouder oordeelde later dat deze juridische basis onvoldoende was, wat leidde tot sancties tegen Meta in december 2022. Pas in augustus 2023 keerde Meta terug naar het toestemmingsmodel. AMI Persbericht

Het Concurrentieprobleem

De Spaanse rechtbank oordeelde dat Meta’s systematische schending van de GDPR het bedrijf een “significatieve concurrentievoorsprong” gaf op de Spaanse online advertentiemarkt. Terwijl traditionele mediabedrijven zich wel aan de privacywetgeving hielden, kon Meta:

• Uitgebreidere gebruikersprofielen opbouwen door illegale gegevensverwerking
• Meer gerichte en effectieve advertenties aanbieden
• Lagere prijzen hanteren door de hogere effectiviteit
• Marktaandeel wegkapen van concurrenten die zich wel aan de wet hielden

De Rechtbankuitspraak: Details van het Vonnis

Financiële Bevindingen

Het Handelsgerecht nr. 15 van Madrid maakte enkele opmerkelijke bevindingen over Meta’s financiën in Spanje:

• Meta Ierland weigerde om de rekeningen van haar Spaanse activiteiten te overleggen tijdens de rechtszaak
• De rechter paste daarom de bewijslastverdeling toe en concludeerde dat Meta gedurende de vijf jaar van overtreding meer dan €5.281 miljoen had verdiend met online advertenties in Spanje
• De rechter vermoedde dat het werkelijke bedrag nog hoger was, omdat Meta anders wel de rekeningen zou hebben getoond als bewijs van lagere inkomsten

Berekening van de Schadevergoeding

De rechtbank gebruikte marktaandelen als basis voor het berekenen van de compensatie. Het geld dat Meta onrechtmatig verdiende door GDPR-schendingen werd proportioneel verdeeld onder de concurrenten op de Spaanse advertentiemarkt, op basis van hun respectievelijke marktaandelen tijdens de periode 2018-2023.

De rechter baseerde zich op gegevens uit het ‘Estudio sobre las condiciones de competencia en el sector de la publicidad online en España’ van de Spaanse Mededingingsautoriteit (CNMC) voor deze berekeningen. AMI Persbericht

Meta’s Reactie en Beroepsprocedure

Meta heeft onmiddellijk aangegeven het oneens te zijn met de uitspraak en gaat in hoger beroep bij het Provinciaal Gerechtshof:

“Dit is een ongefundeerde claim die geen bewijs toont van vermeende schade en bewust negeert hoe de online advertentie-industrie werkt. Meta houdt zich aan alle toepasselijke wetten en heeft gebruikers duidelijke keuzes, transparante informatie en een scala aan tools gegeven om hun ervaring op onze diensten te controleren.” Reuters

Bredere Context: Meta’s Europese Problemen

Reeks van GDPR-Boetes

Deze Spaanse uitspraak is onderdeel van een patroon van escalerende sancties tegen Meta in Europa:

• Mei 2023: Record GDPR-boete van €1.2 miljard door Ierland voor ongeoorloofde gegevensoverdrachten naar de VS
• November 2024: EU-boete van bijna €800 miljoen voor misbruik van marktmacht met Facebook Marketplace
• December 2024: Aanvullende Ierse boete van €251 miljoen voor gegevensbeveiligingsfalen

Internationale Gevolgen

De uitspraak heeft belangrijke internationale implicaties:

• Frankrijk: Een vergelijkbare rechtszaak tegen Meta is momenteel in behandeling
• Precedentwerking: De uitspraak kan een blauwdruk vormen voor mediabedrijven in andere EU-landen
• EU-brede impact: Omdat Facebook en Instagram op dezelfde manier opereren in de hele EU onder dezelfde GDPR-wetgeving

Betekenis voor de Media-industrie

Erkenning van Digitale Schade

Voor het eerst erkent een rechtbank formeel de economische schade die traditionele media hebben geleden door de oneerlijke concurrentiepraktijken van Big Tech. Dit opent de deur voor:

• Vergelijkbare rechtszaken in andere landen
• Betere bescherming van mediabedrijven tegen oneerlijke digitale concurrentie
• Strengere handhaving van privacywetgeving als mededingingsinstrument

Impact op de Advertentiemarkt

De uitspraak erkent dat Meta’s illegale gegevensverwerking de hele Spaanse advertentiemarkt heeft verstoord door:

• Display-advertentie-inkomsten van nieuwssites te verminderen
• Oneerlijk voordeel te geven aan platforms die privacywetten negeerden
• De concurrentiepositie van wetgetrouwe mediabedrijven te ondermijnen

Wat Gebeurt Er Nu?

Juridische Procedure

• Meta heeft beroep aangekondigd bij het Provinciaal Gerechtshof
• Het kan maanden tot jaren duren voordat er een definitieve uitspraak komt
• Het bedrag wordt pas betaald na een onherroepelijk vonnis
• De rechtbank kan zowel de bewijswaardering als de berekeningsmethode herzien

Bredere Gevolgen

Deze uitspraak markeert mogelijk een kantelpunt in de relatie tussen Big Tech en traditionele media, met belangrijke implicaties voor:

• Privacyhandhaving: Gebruik van mededingingswetgeving als instrument tegen privacyschendingen
• Mediapluriformiteit: Bescherming van traditionele nieuwsbronnen tegen oneerlijke digitale concurrentie
• Technologieregulering: Strengere controle op de praktijken van grote technologieplatforms

Bronnen:

• Reuters – Spanish court orders Meta to pay $550 million
• Euractiv – Spanish court orders Meta to pay €479 million
• AMI – Officieel persbericht over de overwinning
• Investing.com – Meta ordered to pay €479 million

Dit artikel is gebaseerd op officiële rechtbankdocumenten en betrouwbare nieuwsbronnen. De informatie werd laatst bijgewerkt op 21 november 2025.