Een programma dat de NABU-schrijfmethodiek combineert met AI en is afgestemd op leerlingen met dyslexie, zou het schrijfonderwijs toegankelijker én effectiever kunnen maken. Hier is hoe zo’n programma eruit zou kunnen zien:
🌟 Kerncomponenten van zo’n programma
- Structuur volgens NABU
De vertrouwde stappen van NABU (oriënteren, plannen, schrijven, reviseren, reflecteren) blijven de ruggengraat van het programma. Dit biedt houvast en voorspelbaarheid — belangrijk voor leerlingen met dyslexie. - AI als persoonlijke schrijfcoach
AI-tools kunnen:
- Teksten voorlezen of samenvatten.
- Suggesties geven voor zinsbouw of woordkeuze.
- Spraak-naar-tekst inzetten voor leerlingen die moeite hebben met typen A.
- Feedback geven op structuur en spelling, afgestemd op het niveau van de leerling.
- Visuele en auditieve ondersteuning
Denk aan pictogrammen, kleurcodering en gesproken instructies. AI kan dit dynamisch aanpassen aan de leerling A. - Motiverende elementen
AI kan werken met avatars of personages (zoals Spider-Man of Assepoester) die leerlingen begeleiden tijdens het schrijven A. Dit verhoogt motivatie en betrokkenheid. - Adaptieve inhoud
AI kan teksten en opdrachten aanpassen aan de interesses en het leesniveau van de leerling, wat essentieel is voor succeservaringen A.
🔧 Bestaat dit al?
Er zijn al AI-tools die dyslectische leerlingen ondersteunen, zoals voorleessoftware, slimme woordvoorspellers en spraak-naar-tekst-oplossingen B. Ook zijn er initiatieven die AI inzetten in het schrijfonderwijs A C. Maar een geïntegreerd programma dat specifiek NABU + AI + dyslexie combineert, lijkt nog niet kant-en-klaar beschikbaar — wat betekent dat er een mooie kans ligt voor innovatie.
Er zijn steeds meer AI-tools die leerlingen met dyslexie effectief kunnen ondersteunen — zowel bij lezen als schrijven. Hier zijn enkele van de meest aanbevolen hulpmiddelen:
🧠 AI-tools voor dyslexiebegeleiding
- TextAid (ReadSpeaker)
Een krachtige tool die digitale teksten omzet in spraak. Leerlingen kunnen zelf het tempo, de stem en de weergave aanpassen. Ideaal voor begrijpend lezen en toetsvoorbereiding A. - Microsoft Copilot + Immersive Reader
In Microsoft Word en Teams zit de Insluitende lezer (Immersive Reader), die teksten voorleest, lettertypes aanpast en grammatica visueel ondersteunt. In combinatie met Copilot kunnen leerlingen ook hulp krijgen bij het schrijven en herschrijven van teksten B. - Speech-to-text tools (zoals Dictation.io of Dragon NaturallySpeaking)
Voor leerlingen die moeite hebben met typen of spelling. Ze spreken hun tekst in, en de AI zet het om naar geschreven taal. - Lexima Kurzweil 3000
Een uitgebreid educatief platform met voorleesfuncties, woordvoorspelling, en ondersteuning bij begrijpend lezen. Veel gebruikt in het Nederlandse onderwijs. - AI-avatars of personages als leesmaatje
Sommige tools gebruiken motiverende personages (zoals Spider-Man of Assepoester) die leerlingen begeleiden tijdens het lezen of schrijven. Dit verhoogt betrokkenheid en zelfvertrouwen B. - Chatbots zoals Copilot of ChatGPT
Kunnen fungeren als persoonlijke schrijfcoach: brainstormen, feedback geven, alternatieve zinnen voorstellen — allemaal afgestemd op het niveau van de leerling.
Bronnen: Docentenbijscholing over AI en dyslexie, ReadSpeaker hulpmiddelen, HOI Foundation over AI op school
Bronnen: Docentenbijscholing over AI en dyslexie, HOI Foundation over AI op school, Overzicht dyslexiehulpmiddelen