“Dringende noodzaak voor digitale opvoeding”

Paus Leo XIV heeft gewaarschuwd dat kinderen en jongeren extra kwetsbaar zijn voor manipulatie door kunstmatige intelligentie (AI). Tijdens recente conferenties over AI-ethiek benadrukte hij dat de snelle ontwikkeling van AI “verontrustende vragen oproept” over de intellectuele, neurologische, morele en spirituele ontwikkeling van jongeren.

🚨 Waarom deze waarschuwing nu?

De paus uitte zijn zorgen tijdens de tweede jaarlijkse Conferentie over Kunstmatige Intelligentie, Ethiek en Corporate Governance in Rome (19-20 juni 2025) en later tijdens de conferentie “The Dignity of Children and Adolescents in the Age of Artificial Intelligence” in het Vaticaan. EWTN

“We maken ons allemaal, dat weet ik zeker, zorgen over kinderen en jongeren, en de mogelijke gevolgen van het gebruik van AI voor hun intellectuele en neurologische ontwikkeling,” aldus Paus Leo XIV. EWTN

🗣️ De kernboodschap van de Paus

Manipulatie en Gevaren

Kinderen en adolescenten zijn volgens de paus bijzonder kwetsbaar voor manipulatie door AI-algoritmen. Dit komt tot uiting in:

• Internetpesten via AI-gestuurde platforms
• Beïnvloeding van hun cognitieve ontwikkeling
• Sturing van gedrag en voorkeuren door algoritmen

Negatieve Sociale en Spirituele Gevolgen

De paus schetst een somber beeld van mogelijke consequenties:

• Explosieve toename van eenzaamheid
• Vrije val van de geestelijke gezondheid
• Afbrokkeling van creativiteit
• Onderwerping aan machines en verslavingstechnieken van platforms

Bisdom Breda

Data versus Wijsheid

“Toegang tot data — hoe uitgebreid ook — mag niet verward worden met intelligentie. Authentieke wijsheid heeft meer te maken met het herkennen van de ware betekenis van het leven dan met de beschikbaarheid van data,” benadrukte de paus. EWTN

🎯 Wat wil de Paus bereiken?

1. Internationale Regulering

De paus roept op tot strengere regels en pleit voor een internationaal bindend verdrag om het gebruik van kunstmatige intelligentie te reguleren. Dit pleidooi werd al eerder gedaan door zijn voorganger Paus Franciscus tijdens de Wereldvredesdag 2024. RK Kerk

2. Digitale Opvoeding

Er is volgens de paus een fundamentele noodzaak voor digitale opvoeding, waarbij:

• Jongeren leren kritisch en verantwoordelijk omgaan met technologie
• Ouders en leerkrachten beter worden voorgelicht over de gevaren
• Een cultuur van voortdurende educatie wordt ontwikkeld

Bisdom Breda

3. AI als Bondgenoot

Het doel is om AI te laten functioneren als een “bondgenoot” in de groei en ontwikkeling van kinderen en adolescenten, niet als bedreiging. “Alleen door een ethische en verantwoordelijke benadering kan kunstmatige intelligentie een dienstbare kracht zijn in de groei en ontwikkeling van jeugd en jongeren,” aldus de paus.

📚 Het Vaticaanse Document “Antiqua et Nova”

In januari 2025 publiceerde het Vaticaan het belangrijke document “Antiqua et Nova” (Latijn voor “Oud en Nieuw”) – een doctrinale nota over de relatie tussen kunstmatige intelligentie en menselijke intelligentie.

Belangrijkste punten uit “Antiqua et Nova”:

• AI is geen kunstmatige vorm van menselijke intelligentie, maar een product ervan
• Waarschuwing tegen het reduceren van mensen tot datapunten
• Oproep tot ethische toewijding aan eerlijkheid, transparantie en verantwoordelijkheid
• AI moet de menselijke waardigheid ondersteunen, niet vervangen

Het document werd gezamenlijk gepubliceerd door het Dicasterie voor de Geloofsleer en het Dicasterie voor Cultuur en Educatie. Vaticaan

🌍 Bredere Context: Van Franciscus naar Leo XIV

Wereldvredesdag 2024

Paus Franciscus wijdde zijn boodschap voor de 57e Wereldvredesdag (1 januari 2024) aan kunstmatige intelligentie en vrede, met als thema “Artificiële intelligentie en vrede”. RK Kerk

G7-top 2024

Tijdens de G7-top in juni 2024 sprak Paus Franciscus wereldleiders toe over AI-ethiek en benadrukte hij het belang van menselijke waardigheid bij technologische ontwikkeling.

💡 Praktische Implicaties

Voor Ouders en Opvoeders:

• Bewustwording van AI-algoritmen in apps en platforms die kinderen gebruiken
• Actieve begeleiding bij digitale ontwikkeling
• Kritische houding tegenover AI-gegenereerde content

Voor Beleidsmakers:

• Aanpassing van bestaande wetten inzake gegevensbescherming
• Ontwikkeling van ethische normen voor AI-ontwikkeling
• Internationale samenwerking bij AI-regulering

Voor Tech-industrie:

• Transparantie in algoritmes die kinderen beïnvloeden
• Ingebouwde bescherming voor minderjarigen
• Ethische ontwerpprincipes met menselijke waardigheid centraal

🔗 Bronnen en Verdieping

Primaire Bronnen:

• EWTN – Paus Leo XIV over AI en kinderen
• Bisdom Breda – Bescherming kinderen in AI-tijdperk
• Vaticaan – Antiqua et Nova (Engels)

Gerelateerde Documenten:

• RK Kerk – Boodschap Paus Franciscus Wereldcommunicatiedag 2024
• RK Kerk – Nederlandse vertaling Antiqua et Nova