“Quantum – The open journal for quantum science” (hierna “Quantum Journal” genoemd) is een online, open-access, peer-reviewed wetenschappelijk tijdschrift dat zich richt op kwantumwetenschap en aanverwante gebieden. Het werd opgericht in 2017.
Wat maakt Quantum Journal revolutionair in de academische wereld?
Quantum Journal is revolutionair om verschillende redenen, die voornamelijk te maken hebben met de manier waarop het traditionele wetenschappelijke publicatieproces uitdaagt en verbetert:
- Open Access: Dit is misschien wel het meest revolutionaire aspect. Alle artikelen die in Quantum Journal verschijnen zijn gratis en direct toegankelijk voor iedereen met een internetverbinding. Dit staat in schril contrast met veel traditionele wetenschappelijke tijdschriften, die hoge abonnementskosten vragen, waardoor wetenschappelijke kennis vaak alleen toegankelijk is voor instellingen met een groot budget. Open access bevordert de verspreiding van kennis en maakt wetenschap democratischer.
- arXiv Overlay Journal: Quantum Journal werkt als een “overlay” op arXiv. arXiv is een gratis online archief van preprints (niet-peer-reviewed wetenschappelijke artikelen). Wanneer een artikel wordt ingediend bij Quantum Journal, wordt het gehost op arXiv. Het tijdschrift biedt vervolgens een rigoureuze peer-review service bovenop deze reeds beschikbare content. Dit versnelt het publicatieproces aanzienlijk, omdat artikelen al publiekelijk beschikbaar zijn terwijl ze nog worden beoordeeld.
- Community-gedreven en non-profit: Het tijdschrift is onderdeel van een groeiend ecosysteem van gemeenschapsgedreven online tijdschriften, waarvan velen zich nu organiseren in het “Free Journal Network”. Dit betekent dat het tijdschrift niet wordt gedreven door commerciële belangen, maar door de wetenschappelijke gemeenschap zelf, met als doel de wetenschap te dienen.
- Rigoureus peer-review proces: Ondanks dat het open-access is en gebaseerd op arXiv, handhaaft Quantum Journal een zeer hoge standaard van peer review. Ze streven ernaar om origineel onderzoek te selecteren dat:
- De betreffende subdiscipline van de kwantumwetenschap significant vooruithelpt.
- Een zeer significante technische of conceptuele bijdrage levert.
- Aantoont dat de gebruikte methoden of verkregen resultaten significant verder gaan dan de huidige stand van zaken.
- Geen publicatiekosten voor auteurs (APCs): Veel open-access tijdschriften rekenen zogenaamde “Article Processing Charges” (APCs) aan auteurs om de kosten van publicatie te dekken. Quantum Journal, daarentegen, vraagt geen kosten aan auteurs voor het indienen of publiceren van hun werk. Dit maakt het toegankelijk voor onderzoekers met minder financiering en stimuleert diversiteit in de publicaties.
- Samenvattend:
Quantum Journal is revolutionair omdat het een model van wetenschappelijke publicatie promoot dat: - Toegankelijk is voor iedereen (open access).
- De publicatiesnelheid verhoogt (via het arXiv overlay-model).
- De kwaliteit van de peer review handhaaft.
- De financiële barrières voor publicatie elimineert (geen APCs).
- Gedreven wordt door de wetenschappelijke gemeenschap zelf.
Dit alles draagt bij aan een transparantere, efficiëntere en rechtvaardigere verspreiding van wetenschappelijke kennis in de natuurkunde, met name op het snelgroeiende gebied van de kwantumwetenschap.