In Europa bevinden zich enkele van de krachtigste supercomputers ter wereld, met prestaties in het bereik van honderden petaflops. Petaflops staan voor quadriljoenen (een biljard) berekeningen per seconde. De leidende supercomputers in Europa in 2025 zijn:
- JUPITER (Duitsland): De snelste in Europa met een piekprestatie van 930 PFlop/s. JUPITER is onderdeel van het Europese project EuroHPC JU en zal de eerste exascale supercomputer van Europa worden met 1 Exaflop aan rekenkracht.
- HPC6 (Italië): De op één na snelste supercomputer in Europa, met een piekprestatie van 606,97 PFlop/s.
- Alps (Zwitserland): Met een piekprestatie van 574,84 PFlop/s, staat deze op de derde plaats.
- LUMI (Finland): Heeft een gemeten HPL-prestatie van 379,7 PFlop/s en wordt beschouwd als een van de meest energie-efficiënte supercomputers.
- Leonardo (Italië): Heeft een gemeten HPL-prestatie van 241,2 PFlop/s.
Deze supercomputers zijn cruciaal voor Europa’s positie in wetenschappelijk onderzoek en technologische innovatie. - Wat supercomputers te bieden hebben
Supercomputers zijn niet zomaar snelle computers; ze zijn in staat om enorm complexe berekeningen en simulaties uit te voeren die met standaard computers onmogelijk of onpraktisch zouden zijn. Hun voordelen zijn divers en hebben een grote impact op verschillende sectoren. - Wetenschappelijk onderzoek: Ze versnellen doorbraken in disciplines zoals quantummechanica, astronomie en biologie. Zo worden ze gebruikt om moleculaire interacties te modelleren, wat cruciaal is voor geneesmiddelenontwikkeling, en om menselijke DNA-sequenties te analyseren.
- Klimaat- en weermodellen: Supercomputers maken gedetailleerde en nauwkeurige weersvoorspellingen mogelijk door de complexe dynamica van de atmosfeer en oceanen te simuleren. Dit is ook essentieel voor het onderzoeken van klimaatverandering.
- Industriële innovatie: Ze helpen bij het ontwerpen van veiligere en zuinigere auto’s en vliegtuigen door het uitvoeren van complexe vloeistofdynamica-berekeningen. Ook in de energiesector, bijvoorbeeld bij de exploratie van olie en gas, zijn ze onmisbaar.
- Kunstmatige intelligentie (AI): Voor de ontwikkeling van geavanceerde AI-modellen, zoals de grote taalmodellen van nu (GPT), is de massale rekenkracht van supercomputers noodzakelijk. Ze verwerken en analyseren enorme datasets die nodig zijn voor het trainen van deze modellen.
- Nationale veiligheid en defensie: Supercomputers worden gebruikt voor cryptografische beveiliging en het simuleren van nucleaire en andere complexe scenario’s op een veilige manier.
- supercomputers en quantumcomputers werken fundamenteel anders en blinken uit in verschillende taken:
Supercomputers zijn uitstekend in het uitvoeren van een enorm aantal berekeningen tegelijkertijd, zoals simulaties, data-analyse en traditionele AI-taken. Ze zijn gebaseerd op ‘bits’ (enen en nullen) en zijn extreem krachtig voor algemene, complexe problemen. - Quantumcomputers gebruiken ‘qubits’ die tegelijkertijd een 0 en een 1 kunnen zijn. Dit stelt hen in staat om bepaalde, zeer specifieke problemen op te lossen die voor klassieke supercomputers praktisch onmogelijk zijn. Dit zijn onder meer problemen met betrekking tot moleculaire simulaties, optimalisatie en het kraken van bepaalde vormen van encryptie.
- In een hybride model zou de supercomputer de meeste berekeningen voor zijn rekening nemen, terwijl de quantumcomputer alleen wordt ingeschakeld voor de specifieke delen van een probleem waarvoor zijn unieke vermogen nodig is. Dit “quantumvoordeel” zal de algehele rekenkracht en efficiëntie van het systeem aanzienlijk verbeteren.
- Verschillende onderzoeksinstellingen en bedrijven, zoals IBM en Forschungszentrum Jülich, werken al aan het integreren van quantumcomputers in bestaande supercomputerinfrastructuren om dit hybride model te realiseren.