SURF (Samenwerkende Universitaire Reken Faciliteiten) neemt een wezenlijk andere stelling in dan Cloudflare met betrekking tot het ontsluiten van data voor AI. Terwijl Cloudflare zich richt op het standaard blokkeren van AI-crawlers en het creëren van een “pay-per-crawl” model voor algemene webcontent, richt SURF zich op het bevorderen van Open Research Information (ORI) om AI-gedreven wetenschap mogelijk te maken.
De aanpak van SURF voor data-ontsluiting en AI:
- Open en FAIR data: SURF werkt aan een “Open Research Information Programma 2025-2030” met als doel alle informatie over Nederlands publiek gefinancierd onderzoek en de resultaten daarvan “openlijk beschikbaar en herbruikbaar” te maken. Dit betekent dat metadata over onderzoeksentiteiten (personen, projecten, resultaten, infrastructuur, financiering) FAIR (Vindbaar, Toegankelijk, Interoperabel, Herbruikbaar) en machineleesbaar moeten zijn. Dit staat in contrast met het uitgangspunt van Cloudflare, dat de toegang voor AI standaard beperkt.
- Digitaal Gemeengoed: SURF wil een “Digital Commons” voor onderzoeksinformatie bouwen om de afhankelijkheid van commerciële platforms te verminderen en de openheid, toegankelijkheid en transparantie van academische informatie te waarborgen. Dit bevordert het delen en hergebruiken van kennis.
- Infrastructuurinvestering: SURF pleit voor investeringen in een gedeelde, gefedereerde kennisgraafinfrastructuur die bestaande CRIS-systemen (Current Research Information Systems) en open standaarden benut. Dit is bedoeld om de basis te leggen voor AI-ondersteunde ontdekking.
- Verantwoordelijke AI: SURF is actief bezig met ethische overwegingen rondom het gebruik van AI in onderwijs en onderzoek. Ze verkennen modellen voor verantwoord AI-gebruik en adresseren risico’s zoals dataprivacy en de impact op kritisch denken, vooral met betrekking tot gepersonaliseerde AI. Dit toont een zorgvuldige benadering van het gebruik van gevoelige data.
- Digitale Soevereiniteit: Het initiatief van SURF draagt bij aan de Nederlandse positie op het gebied van digitale soevereiniteit en AI-ethiek, wat impliceert dat er controle is over hoe Nederlandse onderzoeksdata worden gebruikt, inclusief door AI.
Is SURFnet geschikt om content van universiteiten en hogescholen voor AI van derden te ontsluiten?
Ja, SURFnet, als onderdeel van de infrastructuur van SURF, is in principe geschikt en wordt ook ingezet om content van universiteiten en hogescholen te ontsluiten voor derden, inclusief voor AI-toepassingen, onder bepaalde voorwaarden: - Ontworpen voor Onderzoek: SURFnet is specifiek gebouwd voor het Nederlandse onderwijs- en onderzoekslandschap en is ontworpen om de uitwisseling van grote hoeveelheden data te faciliteren, wat essentieel is voor AI-toepassingen.
- Focus op Open Data: De inspanningen van SURF om onderzoeksinformatie open en FAIR te maken, leggen de basis voor machinale leesbaarheid en hergebruik door AI-systemen.
- Beheerde Toegang: Hoewel SURF openheid nastreeft, wordt de toegang tot data beheerd. Dit betekent dat er mechanismen kunnen worden geïmplementeerd om te bepalen welke derden toegang krijgen en onder welke voorwaarden. Met name voor studentengegevens gelden strikte privacyregels (zoals FERPA-gerelateerde overwegingen die in de VS relevant zijn, en vergelijkbare AVG-regels in Europa), die nageleefd moeten worden.
- Strategische Inbedding van AI: SURF integreert AI in haar eigen operaties en ondersteunt de inzet van AI binnen onderwijs- en onderzoeksinstellingen. Dit betekent dat de infrastructuur wordt ontwikkeld met AI-integratie in gedachten.
Samengevat is de benadering van SURF proactief gericht op het faciliteren van de ethische en open ontsluiting van onderzoeksdata voor AI ten behoeve van wetenschappelijke vooruitgang en het algemeen belang, in tegenstelling tot de meer defensieve, commercieel georiënteerde positie van Cloudflare voor algemene webcontent. SURFnet is een cruciale component in deze strategie en is daarom geschikt voor het ontsluiten van content, mits dit in lijn is met de principes van openheid, privacy en verantwoord gebruik.