Door Redaktie
Een Baanbrekende Rechtszaak in het AI-Tijdperk
Op 5 december 2025 spande The New York Times (NYT) een rechtszaak aan tegen AI-startup Perplexity AI wegens schending van auteursrechten. Deze zaak vormt een cruciale test voor de toekomst van AI en journalistiek.
📰 De Kern van de Aanklacht
The New York Times beschuldigt Perplexity AI van grootschalige auteursrechtschending door:
Massale Inname van Content
De NYT beweert dat Perplexity AI miljoenen auteursrechtelijk beschermde artikelen heeft gekopieerd, gedistribueerd en weergegeven zonder toestemming of betaling. Het bedrijf zou zelfs content achter paywalls hebben weggenomen om hun AI-producten van brandstof te voorzien Reuters.
‘Verbatim’ Reproductie
Volgens de rechtszaak produceert Perplexity vaak “woordelijke of nagenoeg woordelijke reproducties, samenvattingen of verkortingen” van originele NYT-content The Verge.
Ondermijning van het Businessmodel
Door volledige artikelessenties direct aan gebruikers te leveren, hoeven deze niet door te klikken naar de NYT-website. Dit ondermijnt abonnementen en advertentie-inkomsten die essentieel zijn voor kwaliteitsjournalistiek TechCrunch.
Valse Attributie en Hallucinaties
De NYT beweert dat Perplexity soms gefabriceerde informatie (“hallucinaties”) ten onrechte aan de krant toeschrijft, wat schade toebrengt aan hun merk Reuters.
🧠 Waarom Perplexity NYT-Content Nodig Heeft
Retrieval-Augmented Generation (RAG)
Perplexity gebruikt RAG-technologie, waarbij het web wordt doorzocht voor actuele informatie die vervolgens wordt samengevat. Zonder toegang tot hoogwaardige nieuwsbronnen zoals de NYT zou de kwaliteit van hun antwoorden sterk afnemen TechCrunch.
Training van AI-Modellen
Voor een AI-model dat betrouwbare, genuanceerde antwoorden moet geven over politiek, economie en cultuur, is de diepgaande, geredigeerde journalistiek van de NYT van onschatbare waarde.
⚖️ Perplexity’s Verdediging en Pogingen tot Oplossing
Publishers Program
Perplexity lanceerde in 2024 een Publishers Program dat deelnemende uitgeverijen zoals Gannett, TIME, Fortune en de Los Angeles Times een deel van de advertentie-inkomsten biedt. In augustus introduceerden ze ook Comet Plus, waarbij 80% van de maandelijkse fee van $5 naar deelnemende uitgevers gaat TechCrunch.
Officiële Reactie
Jesse Dwyer, hoofd communicatie bij Perplexity, reageerde luchtig op de rechtszaak: “Uitgevers hebben al honderd jaar rechtszaken aangespannen tegen nieuwe technologiebedrijven, beginnend met radio, tv, internet, sociale media, en nu AI. Gelukkig heeft het nooit gewerkt, anders zouden we nu allemaal via telegraaf communiceren” TechCrunch.
📊 Bredere Context: AI vs. Traditionele Media
Precedenten
Dit is de tweede rechtszaak die NYT aanspant tegen een AI-bedrijf. Ze vechten ook tegen OpenAI en Microsoft. Anthropic schiktte recent voor $1,5 miljard in een vergelijkbare zaak TechCrunch.
Andere Rechtszaken tegen Perplexity
Perplexity, gewaardeerd op ongeveer $20 miljard, wordt ook aangeklaagd door:
- News Corp (Wall Street Journal, New York Post)
- Encyclopedia Britannica
- Chicago Tribune (deze week)
- Verschillende andere publicaties Reuters
Licentiedeals vs. Rechtszaken
Interessant genoeg heeft NYT wel een licentiedeal met Amazon voor AI-training, wat toont dat ze niet fundamenteel tegen AI zijn, maar wel faire compensatie eisen Reuters.
🔮 Wat Staat er op het Spel?
Deze rechtszaak kan precedent scheppen voor:
- Hoe AI-bedrijven mogen omgaan met auteursrechtelijk beschermd materiaal
- De toekomst van het journalistieke businessmodel in het AI-tijdperk
- De balans tussen technologische innovatie en intellectuele eigendomsrechten
NYT-woordvoerder Graham James stelde: “Hoewel we geloven in ethisch en verantwoord gebruik van AI, verzetten we ons resoluut tegen Perplexity’s ongelicenseerde gebruik van onze content om hun producten te ontwikkelen en promoten.”
Wat doet Perplexity AI?
Perplexity AI is een Amerikaans AI-bedrijf dat een AI-gedreven zoekmachine bouwt, vaak omschreven als de “eerste answer engine”. In plaats van alleen links te geven zoals Google, geeft het directe, samengevatte antwoorden op je vragen, gebaseerd op real-time web-informatie. Het gebruikt grote taalmodellen (zoals GPT-5, Claude 4.0, Grok 4 en hun eigen modellen zoals Sonar en R1 1776) en citeert altijd bronnen voor transparantie.
• Producten: Gratis webversie, apps voor iOS/Android, desktop-app, en premium (Perplexity Pro) met API-toegang, file-search en geavanceerde modellen.
• Uniek: Het is conversational (chat-achtig), focust op nauwkeurigheid en vermijdt hallucinaties door web-search te integreren.
• Gebruikers: Miljoenen gebruikers, met 780 miljoen queries in mei 2025 (30 miljoen per dag).
Geschiedenis en oprichters
• Oprichting: Augustus 2022 door Aravind Srinivas (CEO, ex-OpenAI/DeepMind), Denis Yarats, Johnny Ho en Andy Konwinski (achtergronden in AI en machine learning).
• Lancering: Hoofdproduct op 7 december 2022 (vandaag precies 3 jaar geleden!).
• Groei: Van 2 miljoen bezoekers in 2023 naar een unicorn-status ($1 miljard+ waardering) in 2024. Nu gewaardeerd op $20 miljard na een fundingronde in september 2025.
• Investeerders: Bekende namen zoals Jeff Bezos, Nvidia, Databricks en Tobias Lütke (Shopify).
Recente ontwikkelingen (2025)
• Innovaties: Nieuwe finance-tools (okt 2024) voor stockprijzen en analyses. Eigen modellen zoals Sonar (op Llama 3.3) en R1 1776. Integratie met Llama 3 en partnerships (bijv. Cerebras voor snellere chips).
• Overheid: “Perplexity for Government” gelanceerd in sept 2025, met extra safeguards voor Amerikaanse overheidsgebruikers.
• Uitdagingen:
• Lawsuits: Recente rechtszaken van Chicago Tribune (dec 2025) en New York Times over copyright-inbreuk – ze claimen dat Perplexity content “steelt” voor training en antwoorden. Ook een zaak van Amazon (nov 2025) tegen hun AI-agent Comet die producten koopt zonder disclosure.
Dit artikel werd geschreven op basis van de nieuwste ontwikkelingen van december 2025. De rechtszaak loopt nog en verdere ontwikkelingen worden verwacht.
Bronnen: