“Veel bedrijven zullen in de problemen komen als het beleid ongewijzigd blijft. Voormalig toonaangevende ondernemingen zoals Kodak, V&D en Blokker worstelden met veranderende marktomstandigheden en slaagden er niet, of onvoldoende, in zich aan te passen. Dit komt doordat disruptie en aanpassing een continu proces vormen, waarbij bedrijven zich voortdurend ergens tussen volledig succes en compleet falen bevinden.”
Echter, we kunnen algemene trends en categorieën van bedrijven identificeren die kwetsbaar zijn en zullen blijven worstelen door een ongewijzigd beleid en de opkomst van AI:
Bedrijven die kwetsbaar zijn door ongewijzigd beleid en AI:
- Bedrijven met verouderde businessmodellen: Net als V&D en Free Record Shop die de opkomst van online retail en streaming negeerden, zullen bedrijven die vasthouden aan traditionele inkomstenstromen en niet innoveren, moeite krijgen. Dit geldt voor sectoren zoals:
- Traditionele retail: Winkels die geen sterke online aanwezigheid hebben of geen unieke klantervaring bieden.
- Media en uitgeverijen: Bedrijven die niet inspelen op de verschuiving naar digitale content en gepersonaliseerde nieuwsstromen.
- Dienstverleners met veel routinematig werk: Denk aan bepaalde administratieve functies, klantenservice zonder automatisering, en data-entry.
- Bedrijven die data niet benutten: AI gedijt op data. Bedrijven die geen waardevolle inzichten kunnen halen uit hun klantgegevens, processen, of marktontwikkelingen, zullen achterblijven. Veel traditionele bedrijven worstelen met “silo data” en een gebrek aan zichtbaarheid.
- Bedrijven zonder AI-strategie of -expertise: Onderzoek toont aan dat veel Nederlandse organisaties achterlopen op het gebied van AI-beleid en interne AI-competenties. Bedrijven die geen duidelijke strategie hebben om AI te implementeren, trainingen aan te bieden of externen in te schakelen, zullen de boot missen. Dit creëert een “AI-kenniskloof”.
- Bedrijven met inefficiënte processen: AI is uitermate geschikt voor het automatiseren van repetitieve taken, het identificeren van inefficiënties in productieprocessen, en het optimaliseren van besluitvorming. Bedrijven die hier niet in investeren, zullen in kosten en efficiëntie voorbijgestreefd worden.
- Bedrijven die klantgedrag negeren: Net als Kodak die de vraag naar digitale fotografie onderschatte, zullen bedrijven die niet inspelen op veranderende klantbehoeften en -voorkeuren – vaak gedreven door digitale en AI-gestuurde ervaringen – problemen krijgen. Personalisatie en naadloze klantervaringen worden steeds belangrijker.
Sectoren die aanzienlijk last kunnen krijgen door AI (bij ongewijzigd beleid): - Logistiek en transport: Optimalisatie van routes, voorspelling van levertijden, en autonome voertuigen kunnen de sector transformeren. Bedrijven die niet meegaan, zullen inefficiënt blijven.
- Productie: Slimme fabrieken, voorspellend onderhoud, en kwaliteitscontrole door AI zullen de productiviteit en foutreductie aanzienlijk verbeteren.
- Financiële dienstverlening: Fraudetectie, risicoanalyse, geautomatiseerde klantenservice en gepersonaliseerd advies zullen de sector herdefiniëren.
- Gezondheidszorg: Diagnoseondersteuning, gepersonaliseerde behandelingen, en efficiënter ziekenhuismanagement door AI.
- Klantenservice: Chatbots en geautomatiseerde assistenten kunnen een groot deel van de routinematige vragen afhandelen.
- Marketing en verkoop: Personalisatie van marketingacties, vraagvoorspelling en klantsegmentatie worden sterk beïnvloed door AI.
Enkele Nederlandse voorbeelden die (potentieel) moeten oppassen (zonder specifieke uitspraken over hun huidige beleid):
Hoewel het niet gepast is om specifieke Nederlandse bedrijven aan te wijzen die zullen falen, kunnen we wel stellen dat elk bedrijf, ongeacht de grootte of sector, dat zich niet aanpast aan de snelle technologische ontwikkelingen, met name op het gebied van AI, risico loopt. - Winkels met een beperkte online aanwezigheid en/of onvoldoende unieke fysieke ervaring: Hoewel Blokker al stappen heeft gezet, blijft de uitdaging groot voor veel fysieke retailers.
- Bedrijven met veel administratieve overhead en weinig automatisering: Als processen nog handmatig zijn en data niet digitaal wordt vastgelegd of geanalyseerd, is dit een risicofactor.
- Dienstverleners die geen AI-ondersteuning bieden aan hun medewerkers: Denk aan callcenters die geen chatbots gebruiken of bedrijven die hun data-analyse niet automatiseren.
Uiteindelijk is de kern van de zaak dat “ongewijzigd beleid” in het huidige technologische landschap gelijk staat aan achteruitgang. Bedrijven die succesvol willen blijven, moeten continu de markt monitoren, investeren in digitale transformatie en AI, en een cultuur van innovatie en aanpassing creëren.